Σερφάρισμα χωρίς ψηφιακά «ίχνη»; Και όμως γίνεται!

Η ιδιωτικότητα, η κρυπτογράφηση αλλά και η εκμετάλλευση των προσωπικών ψηφιακών σου δεδομένων από τους ISPs, όπως αυτά διαμορφώνονται από τις δραστηριότητες και τις αναζητήσεις σου στο Διαδίκτυο, έχουν γίνει στις μέρες μας αντικείμενο εκτεταμένων συζητήσεων. Παγκόσμιοι τεχνολογικοί κολοσσοί - όπως η Apple και η Google - αλλά και πλατφόρμες κοινωνική δικτύωσης / επικοινωνίας (Facebook, Viber, WhatsApp κα.), επιλέγουν να προσφέρουν (εξ ορισμού) κρυπτογράφηση στο λογισμικό τους, ενώ όλο και περισσότερες υπηρεσίες επιτρέπουν πλέον την πρόσβαση μέσω Tor. Στο άρθρο αυτό θα σου δώσουμε ορισμένες συμβουλές, οι οποίες θα σε βοηθήσουν να μην αφήνεις «ίχνη» κατά την περιήγησή σου στο Διαδίκτυο, καταρρίπτοντας (δυστυχώς) και κάποιους από τους μεγαλύτερους μύθους που κυκλοφορούν εκεί έξω. Και πίστεψε μας, θα σου φανούν αρκετά χρήσιμες!

Η διαγραφή ιστορικού περιήγησης δεν προσφέρει ανωνυμία

Σε περίπτωση που μοιράζεσαι ή χρησιμοποιείς ένα υπολογιστικό σύστημα (PC) το οποίο βρίσκεται σε δημόσιο χώρο, τότε η διαγραφή του ιστορικού περιήγησης έχει σίγουρα κάποιο νόημα. Τα δεδομένα σου διαγράφονται και ο επόμενος χρήστης δεν μπορεί να εντοπίσει τις ιστοσελίδες που επισκέφτηκες ή τους κωδικούς που (ενδεχομένως) καταχώρησες κ.ο.κ. Αυτό που πρέπει να γνωρίζεις είναι ότι η διαγραφή αυτή εκτελείται τοπικά, δηλαδή το ιστορικό του προγράμματος περιήγησης διαγράφεται μόνο από τον τοπικό σκληρό δίσκο και όχι από τους ISPs, τους διαφημιστές ή τους κρατικούς οργανισμούς που ενδέχεται να παρακολουθούν το Διαδίκτυο - για τους δικούς τους λόγους. Στην πραγματικότητα, αρκετά από τα δεδομένα αυτά «κυκλοφορούν» στην προσωρινή μνήμη (DNS cache) του υπολογιστή, την οποία μπορείς να καθαρίσεις κάνοντας μία απλή επανεκίννηση του συστήματος σου. Ο καθαρισμός, για άλλη μία φορά, θα πραγματοποιηθεί σε τοπικό επίπεδο, καθώς οι διαδικτυακές σου δραστηριότητες καταγράφονται σε πραγματικό χρόνο και τα δεδομένα που προκύπτουν από αυτές χρησιμοποιούνται άμεσα πχ. για την προώθηση στοχευμένου διαφημιστικού υλικού (ας είναι καλά η Google).

Μην «τρως» τα cookies!

Τα cookies είναι μικρά αρχεία κειμένου τα οποία αποθηκεύονται στον browser κατά την πλοήγηση στο Διαδίκτυο, καταγράφοντας στοιχεία (όνομα χρήστη, συνθηματικό κλπ.) με σκοπό κατά την επίσκεψή σου στον ίδιο ιστότοπο, αργότερα, να αναγνωριστεί η ταυτότητα σου αυτόματα, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις καταγράφουν ακόμα και το πλήρες ιστορικό περιήγησης (supercookies). Ο αποκλεισμός ή η διαγραφή των cookies γίνεται εύκολα (μπορείς να τα διαγράψεις από τις ρυθμίσεις του browser), διακόπτοντας αυτό το «αλισβερίσι» των πληροφοριών.

Το παράθυρο «ανώνυμης περιήγησης» λειτουργεί μόνο ... στην οθόνη σου!

Τα παράθυρα «ανώνυμης περιήγησης» δημιουργήθηκαν για εκείνους που βαριούνται ή δεν επιθυμούν να καθαρίζουν επιλεκτικά το ιστορικό περιήγησης, όμως τα δεδομένα που δεν καταχωρούνται στο browser αφορούν, για άλλη μία φορά, το σύστημα σε τοπικό επίπεδο και τίποτε άλλο. Με άλλα λόγια, ο μαγικός «αόρατος μανδύας» που χρησιμοποιείς με την ενεργοποιήση ενός παραθύρου ανώνυμης περιήγησης (Incognito Window) αφορά εσένα και την οθόνη του υπολογιστή σου, καθώς το υπόλοιπο Διαδίκτυο παρακολουθεί και καταγράφει τις δραστηριότητες σου κανονικότατα! Πρόσεχε που μπαίνεις, καθώς οι «πονηρές» ιστοσελίδες χρησιμοποιούν ακόμα πιο ισχυρούς μηχανισμούς καταγραφής και ενίοτε supercookies.

DuckDuckGo: Η «ανώνυμη» μηχανή αναζήτησης

Κάθε μέρα γίνονται δισεκατομμύρια αναζητήσεις, το 90% των οποίων μέσω της Google, η οποία με τη σειρά της χρησιμοποιεί τα δεδομένα αυτά για να προσφέρει περισσότερο εξατομικευμένα αποτελέσματα - σε πρώτη φάση. Η συγκέντρωση των δεδομένων αυτών βοηθά την Google να δημιουργήσει ένα προσωποκεντρικό προφίλ, παρουσιάζοντας αποτελέσματα που θεωρητικά σε ενδιαφέρουν περισσότερο, ενώ παράλληλα αποκρύπτει ιστοσελίδες οι οποίες (σύμφωνα με τις αναζητήσεις σου) δεν σε αφορούν. Αν θες να αποφύγεις όλο αυτό το ηλεκτρονικό «φακέλωμα» και να γλυτώσεις από τον βομβαρδισμό των στοχευμένων ειδήσεων ή την απόκρυψη ιστοσελίδων, μπορείς να χρησιμοποιήσεις μία ιδιωτική μηχανή αναζήτησης, όπως η DuckDuckGo, οι servers της οποίας όχι μόνο δεν διατηρούν και δεν αναδρομολογούν δεδομένα προς τρίτους αλλά προσφέρουν και κρυπτογράφηση για προστασία των δεδομένων σου. Η DuckDuckGo είναι προσβάσιμη από PC, καθώς και από όλες τις «έξυπνες» φορητές συσκευές.

Ad-blockers: Μία παρεξηγημένη ιστορία

Εφαρμογές/plug-ins σχεδιασμένες για να μπλοκάρουν τις διαφημίσεις και γενικότερα να αποτρέπουν την εκτέλεση «εξωτερικού» κώδικα (Adblock Plus, uBlock Origin) από τον browser, προσφέροντας ένα συναίσθημα ασφάλειας - επαναλαμβάνουμε, ένα «συναίσθημα ασφάλειας». Και ενώ από τη μία δεν μπορείς να τα χαρακτηρίσεις και ως εργαλεία για την προστασία της ιδιωτικής σου ζωής, έχει αποδειχθεί ότι πολλές από αυτές μπορούν να χακαριστούν ή ακόμα χειρότερα, να αναδρομολογήσουν έστω και ένα μικρό κομμάτι των δεδομένων σου σε τρίτους, έναντι ανάλογης αμοιβής, προκειμένου να εξασφαλίσουν τη «βιωσιμότητα» τους. Υπάρχουν πολλά και καλά add-ons (Disconnect, Do Not Track Me, Privacy Badger.), σχεδιασμένα να διαφυλάξουν την ιδιωτικότητα σου όμως πρόσεξε, γιατί κάποια από αυτά ακολουθούν τη φιλοσοφία "learn as you go" οπότε κάθε κίνηση σου μετράει.

Σερφάροντας με VPN/Tor

Αν θεωρείς ότι όλα τα παραπάνω δεν σου προσφέρουν την απαιτούμενη ανωνυμία, θα πρέπει να δοκιμάσεις υπηρεσίες (συνδρομητικές και μη) οι οποίες διασφαλίζουν την ανωνυμία του χρήστη, όπως τα δίκτυα Tor ή VPN. To δίκτυο Tor (The Onion Router) χρηματοδοτήθηκε αρχικά από το Ινστιτούτο Ερευνών του Αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού και πέρασε στα χέρια του EFF (Electronic Frontier Foundation), όπου και ολοκλήρωσε την ανάπτυξη του το 2005. Αυτή τη στιγμή είναι γνωστό ως The Tor Project και υπόσχεται στους χρήστες του την καλύτερη δυνατή «ανώνυμη» περιήγηση, μέσα από πολλά διαφορετικά στρώματα (layers) - τα οποία στην ουσία είναι αποτέλεσμα πολλαπλών συνδέσεων σε διαφορετικούς διακομιστές (servers), αλλάζοντας κάθε φορά την πραγματική σου διεύθυνση (ΙΡ) με μία εικονική (IP spoofing) - μία διαδικασία που γίνεται εντελώς δωρεάν αλλά επιβραδύνει ελαφρώς την επικοινωνία σου με το Διαδίκτυο. To VPN (Virtual Private Network) είναι ουσιαστικά ένα ψηφιακό LAN δίκτυο με τυπικά χαρακτηριστικά και τεχνολογίες κρυπτογράφησης (ΙΡ διευθύνσεις, δυνατότητα File Sharing, τοπικούς servers, πρόσβαση και διαμοίραση Internet) στο οποίο μπορείς να συνδεθείς - αφού πιστοποιηθεί η ταυτότητα σου - από οποιοδήποτε PC στον κόσμο. Η σύνδεση αποκτά τα χαρακτηριστικά του VPN, οπότε αν συνδεθείς σε ένα VPN δίκτυο των ΗΠΑ, όλες οι υπηρεσίες θα σε αντιμετωπίζουν ως αμερικανό πολίτη, μιας και πλέον θα διαθέτεις αμερικανική IP. Με απλά λογια, η υπηρεσία (VPN) δημιουργεί ένα κρυπτογραφημένο, ασφαλές και ιδεατό κανάλι επικοινωνίας, μέσω του οποίου μπορείς να σερφάρεις απαρατήρητος, κάτω από τα «ραντάρ» των πολυεθνικών εταιρειών, όπως η Google. Either way, υπάρχει τρόπος να καλύψεις τα ίχνη σου αλλά ο δρόμος για την ανωνυμία - όπως αντιλαμβάνεσαι - δεν είναι εύκολος!