28 Ιανουαρίου 2022: Ευρωπαϊκή Ημέρα Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων!

Η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης έχει καθιερώσει, από το 2006, την 28η Ιανουαρίου ως Ευρωπαϊκή Ημέρα Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων. Ο εορτασμός της ημέρας αυτής αποσκοπεί στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών σε θέματα προστασίας προσωπικών δεδομένων.

Ζούμε στην κοινωνία της πληροφορίας και της υψηλής τεχνολογίας, όπου σχεδόν σε όλες μας τις καθημερινές δραστηριότητες δίνουμε προσωπικά μας δεδομένα σε άλλους ή γινόμαστε αποδέκτες πληροφοριών. Η ανάγκη για προστασία της ιδιωτικής ζωής είναι πιο έντονη σήμερα από ποτέ. Παράλληλα, υπάρχει έντονος προβληματισμός για τους τρόπους με τους οποίους πρέπει να προφυλαχτούν πιο ευάλωτες ομάδες (όπως π.χ. οι ανήλικοι χρήστες του διαδικτύου). Κανείς δε γνωρίζει πως μπορούν να χρησιμοποιηθούν προσωπικά μας στοιχεία όταν βρεθούν σε λάθος χέρια!

Ευρωπαϊκή Ημέρα Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων

H 28η Ιανουαρίου έχει καθιερωθεί ως Ευρωπαϊκή Ημέρα Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, μια ημέρα η οποία δίνει την ευκαιρία στον καθένα να αναλογιστεί την ασφάλεια των προσωπικών του δεδομένων. Οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις δημιουργούν συνεχώς νέες προκλήσεις για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, καθώς στο Διαδίκτυο δεν υφίστανται περιορισμοί – πλην εκείνων που θέτεις εσύ. Με αφορμή τον εορτασμό της 16ης Ευρωπαϊκής Ημέρας Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων καλεί τους πολίτες να ενημερωθούν και να ευαισθητοποιηθούν σε θέματα που αφορούν την προστασία προσωπικών δεδομένων. Ως «δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα» χαρακτηρίζεται οποιαδήποτε πληροφορία σχετίζεται με ένα φυσικό πρόσωπο, είτε αυτή αναφέρεται στον ιδιωτικό είτε στον επαγγελματικό είτε στο δημόσιο βίο του προσώπου αυτού.

Τα προσωπικά δεδομένα ποικίλλουν

Μπορεί να είναι ένα ονοματεπώνυμο, μια φωτογραφία, μια διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή μία φυσική διεύθυνση, τα στοιχεία ενός τραπεζικού λογαριασμού ή μίας πιστωτικής/χρεωστικής κάρτας, το ιατρικό ιστορικό ενός χρήστη, φυλετική ή εθνική προέλευση, πολιτικά φρονήματα, θρησκευτικές ή φιλοσοφικές πεποιθήσεις, η διεύθυνση (IP) ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή ή πληροφορίες που ενδέχεται να έχουν αναρτηθεί σε υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, Twitter κα.). Στην Ελλάδα, όπως και στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπάρχει ειδική νομοθεσία που προστατεύει τους πολίτες από την ανεξέλεγκτη χρήση των προσωπικών τους δεδομένων, η οποία μάλιστα αναδιαρθρώνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Αρμόδιος φορέας για την εφαρμογή αυτής της νομοθεσίας στη χώρα μας είναι η Αρχή Προστασίας Δεδομένων. Εδώ αξίζει να αναφέρουμε ότι από τις 25 Μαΐου του 2018 τέθηκε σε εφαρμογή και ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία των Προσωπικών Δεδομένων (GDPR), που ρυθμίζει την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων υπό το φως ενός ενιαίου νομοθετικού πλαισίου για όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Share with care...

Είναι επιτακτική ανάγκη να είσαι ιδιαίτερα προσεκτικός στο ποιες πληροφορίες «μοιράζεσαι» στο Διαδίκτυο και κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Μία και μόνο φωτογραφία αρκεί για να φανερώσει πρόσωπα (ενήλικα ή και ανήλικα άτομα), τοποθεσίες, συνήθειες και δεδομένα τα οποία στα λάθος χέρια μπορεί να έχουν ολέθρια αποτελέσματα. Μάλιστα, πολλοί γονείς συνηθίζουν να ανεβάζουν φωτογραφίες των παιδιών τους στα κοινωνικά δίκτυα χωρίς να σκέφτονται τι προβλήματα ενδέχεται να δημιουργήσουν στη μετέπειτα ζωή των ατόμων αυτών. Στο μυαλό σου θα πρέπει να έχουμε ένα βασικό κανόνα: για να χρησιμοποιήσει κάποιος τα προσωπικά σου δεδομένα, για οποιονδήποτε σκοπό, θα πρέπει να έχει εξασφαλίσει την συγκατάθεση σου, αφού πρώτα σε έχει ενημερώσει πλήρως για τους λόγους που θέλει να τα χρησιμοποιήσει, ποια στοιχεία θα πάρει και με ποιους θα τα μοιραστεί (εξαιρούνται βέβαια οι δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμοί, τα δεδομένα των οποίων προστατεύονται από νομοθετικές διατάξεις). Οι ανήλικοι είναι η πιο ευάλωτη ομάδα χρηστών. Πολλές φορές δεν κατανοούν αυτούς τους κινδύνους, είναι παρορμητικοί και διατεθειμένοι να θέσουν σε κίνδυνο την ιδιωτικότητά τους, δημοσιεύοντας πλήθος αφιλτράριστων πληροφοριών στα κοινωνικά δίκτυα, δημιουργώντας καταστάσεις τον αντίκτυπο των οποίων δεν συνειδητοποιούν, παρά μόνο όταν πλέον είναι αργά.

Απλά βήματα για την προστασία των δεδομένων σου!

Προσπάθησε να έχεις υπό έλεγχο τα προσωπικά σου δεδομένα, κυρίως αυτά που διαθέτεις σε ψηφιακή μορφή και δεν γνωρίζεις που και πως θα καταλήξουν. Όπως θα διαπιστώσεις και παρακάτω υπάρχουν μερικοί απλοί, βασικοί κανόνες τους οποίους μπορείς να εφαρμόσεις σε κάθε σου βήμα και να περιορίσεις τις «διαρροές» των πολύτιμων αυτών πληροφοριών:

• Bελτίωσε τους κωδικούς πρόσβασης: ένας ισχυρός κωδικός πρόσβασης πρέπει να αποτελείται από τουλάχιστον 8 χαρακτήρες από γράμματα-αριθμούς και σύμβολα. Θα πρέπει να αλλάζεις τον κωδικό πρόσβασής σου ανά τακτικά χρονικά διαστήματα και να μην χρησιμοποιείς τον ίδιο κωδικό σε όλους σου τους λογαριασμούς.
• Χρήση επαλήθευσης δύο παραγόντων (2-Step Verification): Η χρήση ελέγχου ταυτότητας δύο παραγόντων στις εφαρμογές σου για κινητά είναι ένα πρόσθετο επίπεδο ασφαλείας για τα προσωπικά σου στοιχεία.

• Διαμόρφωσε τις ρυθμίσεις απορρήτου στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης που χρησιμοποιείς: εάν μπορείς, απόφυγε τις «δημόσιες» ρυθμίσεις, ειδικά για ανήλικους ή νεαρούς χρήστες. Περισσότερα και αναλυτικότερα μπορείς να διαβάσετε στη σελίδα Social Media Safety του Eλληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου.
• Προσοχή στο «ηλεκτρονικό ψάρεμα» (phishing): μην κάνεις κλικ σε κάποιον σύνδεσμο που λαμβάνεις από άγνωστη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μην τον «μοιράζεσαι» με τις επαφές σας και μη δίνεις στον αποστολέα οποιεσδήποτε προσωπικές πληροφορίες. Θα μπορούσε να είναι μια απόπειρα ηλεκτρονικού «ψαρέματος» μια κακόβουλη τεχνική που στοχεύει να κλέψει τις προσωπικές και τραπεζικές σου πληροφορίες.

• Δημιούργησε αντίγραφα ασφαλείας των δεδομένων σας: η δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας των δεδομένων σου θα σε κρατήσει ασφαλή σε περίπτωση που κάτι δεν πάει καλά με τον υπολογιστή ή τη συσκευή σου (προσβολή από ιούς, σφάλμα υπολογιστή, αποτυχία σκληρού δίσκου) ή αν γίνεις στόχος επίθεσης ransomware. Μπορείς να αποθηκεύσεις ένα αντίγραφο των δεδομένων σου στο cloud (στην περίπτωση αυτή, επίλεξε μια υπηρεσία αποθήκευσης cloud με end-to-end κρυπτογράφηση των δεδομένων σου), σε έναν εξωτερικό σκληρό δίσκο, ένα CD/DVD ή μια μονάδα USB.
• Προσοχή στις εφαρμογές που κατεβάζεις: όταν κατεβάζουμε ένα Application, θα πρέπει να διαβάζουμε αρχικά ΟΛΟΥΣ τους όρους χρήσης και μόνο αν συμφωνούμε να το αποδεχόμαστε και να προχωράμε στην εγκατάστασή του, έχοντας επίγνωση σε ποια δεδομένα μας η κάθε εφαρμογή έχει πρόσβαση και για ποιο λόγο. Ενημέρωσε τα παιδιά για το γεγονός ότι αν μια εφαρμογή είναι δωρεάν, ο χρήστης πληρώνει για αυτό με άλλο τρόπο, συνήθως μέσω της παροχής των προσωπικών του δεδομένων. Χρήσιμο επίσης είναι κατά καιρούς να ελέγχουμε εκ νέου τις εφαρμογές που έχουμε εγκαταστήσει και όσες δε χρησιμοποιούμε να τις διαγράφουμε για να μη συνεχίζουν να χρησιμοποιούν τα δεδομένα μας.

• Προσοχή στα δημόσια Wi-Fi Hotspots: μη μοιράζεσαι ποτέ ευαίσθητες πληροφορίες όταν είσαι συνδεδεμένος σε δημόσια δίκτυα Wi-Fi, καθώς ο οποιοσδήποτε μπορεί μέσω αυτών να έχει πρόσβαση στα προσωπικά σου δεδομένα. Αντ ‘αυτού, μπορείς να χρησιμοποιήσεις ένα εικονικό ιδιωτικό δίκτυο (VPN) για να κρατήσεις κρυπτογραφημένα τα δεδομένα σου, να ενεργοποιήσεις το τείχος προστασίας και να απενεργοποιήσεις τη δυνατότητα αυτόματης σύνδεσης στις ρυθμίσεις Wi-Fi της συσκευής σου.
• Σκέψου ποιος μπορεί να «βλέπει» τα δεδομένα σου: ποτέ, μα ποτέ, μην επισκέπτεσαι ιστοσελίδες που δεν θα ήθελες οι άλλοι να γνωρίζουν όταν χρησιμοποιείς «κοινόχρηστους» υπολογιστές. Να αποσυνδέεσαι ΠΑΝΤΑ από ιστοσελίδες, στις οποίες έχεις συνδεθεί με χρήση συνθηματικών (eshops, social media, emails).

Προσοχή:

Αν λαμβάνεις SMS, e-mails και μηνύματα (chat) στο smartphone ή στο Facebook που σου ζητούν πληροφορίες και αν δεν γνωρίζεις από ποιον προέρχονται, μην απαντάς. Ενδέχεται να είναι κάποια μεμονωμένη ή συντονισμένη επίθεσης «ηλεκτρονικού ψαρέματος» (phishing) με στόχο να σε εξαπατήσουν. Αν συνηθίζεις να εκτυπώνεις παραστατικά από ψηφιακές αγορές ή άλλες διαδικτυακές συναλλαγές (στα οποία μπορεί να φαίνονται ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα), μην τα αφήνεις σε κοινή θέα και όταν δεν τα χρειάζεσαι, κατέστρεψέ τα με έναν καταστροφέα εγγράφων. Τραπεζικά ιδρύματα, υπηρεσίες ηλεκτρονικών πληρωμών (PayPal), ηλεκτρονικά καταστήματα (πχ. Amazon) και άλλες πλατφόρμες δεν θα σου ζητήσουν ΠΟΤΕ να δώσεις ή να επιβεβαιώσεις προσωπικά δεδομένα μέσω email. Χρησιμοποίησε αξιόπιστες και ενημερωμένες εφαρμογές τείχους ασφαλείας (firewall) και προστασίας από κακόβουλο λογισμικό (antivirus). Αν μεταφέρεις ευαίσθητα δεδομένα σε εξωτερικά αποθηκευτικά μέσα (USB sticks, εξωτερικούς HDDs, Rugged HDDs/SSDs κ.α.)  προτίμησε λύσεις που ενσωματώνουν λογισμικό κρυπτογράφησης, ώστε σε περίπτωση που χαθούν ή κλαπούν να μην μπορεί κανείς να «διαβάσει» τα αρχεία σου. Θυμίσου: τα προσωπικά δεδομένα αποτελούν προϋπόθεση για την άσκηση άλλων θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως της ελευθερίας του λόγου και της ιδιωτικότητας.