Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης: έφυγε σαν σήμερα πριν 108 χρόνια!
Ταυτισμένος για πάντα με τη Σκιάθο, το νησί του, ταλαντούχος, ολιγαρκής, ντροπαλός κοσμοκαλόγηρος.
Ο σπουδαίος λογοτέχνης, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, κατέφυγε εκεί, νικημένος από την πνευμονία, για να γράψει το τέλος του, σαν σήμερα, το 1911.
Μεγάλωσε με τα οκτώ αδέλφια του, σε βαθιά θρησκευόμενο περιβάλλον καθώς ο πατέρας του ήταν δάσκαλος και παπάς. Τελείωσε το σχολείο, με μεγάλες στερήσεις στην Αθήνα, αλλά όπως γράφει ο ίδιος, είχε μεγάλο ενδιαφέρον και ήταν αυτοδίδακτος στις ξένες γλώσσες. Γράφτηκε στη Φιλοσοφική σχολή, αλλά δεν πήρε ποτέ του το πτυχίο. Έκανε λιτή ζωή, πέρασε μάλιστα και από το Άγιο Όρος. Έβγαζε τα προς το ζην κάνοντας μεταφράσεις για εφημερίδες και περιοδικά, από τα αγγλικά και τα γαλλικά και έψελνε τις Κυριακές στην εκκλησία, για την ευχαρίστηση της ψυχής του. Δειλά, μετά τα 20 του χρόνια, ξεκίνησε να γράφει μυθιστορήματα κυρίως ιστορικά αλλά και κάποια ποιήματα. Γρήγορα όμως άρχισε να γράφει τα διηγήματα, μεγάλα και μικρά, που τον έκαναν τόσο πολυδιαβασμένο, διασκευασμένο για το θέατρο και μεταφρασμένο σε ξένες γλώσσες.
Αυτό που ξεχώρισε στη γραφή του, ήταν η παρατήρηση των απλών ανθρώπων και η ανάλυση των εσωτερικών τους συγκρούσεων, του ήθους, της σκέψης και των πράξεών τους. Δημιούργησε δηλαδή τη σχολή της ηθογραφίας στα διηγήματα, έβαλε τον άνθρωπο στο επίκεντρο, ασχολήθηκε με τα κρυφά, τα μύχια, τα απαγορευμένα, τα απωθημένα, της ανθρώπινης ύπαρξης και έπλεκε γύρω από τους χαρακτήρες του, την ιστορία του. Η γλώσσα του ήταν ιδιαίτερη, εμπνευσμένη από τα Βυζαντινά εκκλησιαστικά βιβλία που μελετούσε μέχρι το τέλος της ζωής του. Ωστόσο, οι σχεδόν ποιητικές περιγραφές του, έβρισκαν πάντα, το δρόμο για την ψυχή του κάθε αναγνώστη.
Η αγάπη του για τη φύση και την απλοϊκή ζωή, που ήταν έκδηλη σε όλα σχεδόν τα έργα του, μας έδωσαν αυτές τις μοναδικές, ονειροπόλες, περιγραφές τοπίων και καταστάσεων.
Ο Γιώργος Σεφέρης, έλεγε ότι ο Παπαδιαμαντης ήταν ο πιο μεγάλος Έλληνας Πεζογράφος.
Με αφορμή αυτό το μίνι αφιέρωμα σε αυτόν τον τεράστιο δημιουργό, μπορείς από φέτος να αναθερμάνεις το ενδιαφέρον σου για το διάβασμα, μία αγχολυτική, σχεδόν ψυχοθεραπευτική συνήθεια, που γαληνεύει, εμπνέει και διδάσκει.
Μπορείς να φτιάξεις μια must-read λίστα, Ένα bucket-list με τα βιβλία που θέλεις να διαβάσεις, που κάποιος σου πρότεινε, κάπου άκουσες ή διάβασες για αυτά.
Στη λίστα αυτή μπορούν επάξια να ανήκουν αν όχι όλοι, σχεδόν όλοι οι τίτλοι από τις νουβέλες του Παπαδιαμάντη, όπως:
- «Η Χολεριασμένη (1901)
- «Ο Πεντάρφανος» (1905)
- «Ο Νεκρός ταξιδιώτης (1910)
- «Η Φόνισσα» (1903)
- «Οι Μάγισσες (1900)
- «Η Νοσταλγός» (1894)
- τη «Μαυρομαντηλού» (1891)
- τη «Σταχομαζώχτρα» (1889)
- το «Σπιτάκι στο λιβάδι» (1896)
- την «Υπηρέτρα» (1888)
- ή το μικρό αριστούργημα «Στο Χριστό στο κάστρο» (1892).