Πρωταπριλιά: Γιατί λέμε ψέματα κάθε 1η Απριλίου;

Τα πρωταπριλιάτικα ψέματα είναι τα μόνα που δικαιολογούνται, καθώς αποτελούν έθιμο εδώ και αιώνες. Πως προέκυψε όμως η Πρωταπριλιά; Έφτασε η στιγμή να το παραδεχτείς. Την έχεις «πατήσει» και εσύ με κάποιο πρωταπριλιάτικο ψέμα ή φάρσα και μάλιστα όχι μόνο μία φορά. Μην στενοχωριέσαι όμως, έχει συμβεί -και θα συνεχίσει να συμβαίνει- ακόμη και στις καλύτερες οικογένειες! Το τι έχουμε δει/ακούσει/διαβάσει κάθε 1η Απριλίου, δεν περιγράφεται! Όλοι βάζουν τα δυνατά τους και η αφηρημάδα δεν συγχωρείται, καθώς πολύ εύκολα από επίδοξος «θύτης» μπορεί να γίνεις εσύ το «θύμα». Επίσης είναι προτιμότερο να σου λένε ψέματα μία μέρα το χρόνο, παρά τις υπόλοιπες 364, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.

Πώς ξεκίνησε όμως το έθιμο της Πρωταπριλιάς ή αλλιώς April Fools' Day όπως είναι γνωστό στο εξωτερικό;

Οι απόψεις διίστανται. Σύμφωνα με την πρώτη εκδοχή, το εν λόγω έθιμο ξεκίνησε από τους Κέλτες, οι οποίοι ως γνήσιος Λαός της βορειοδυτικής Ευρώπης ήταν δεινοί ψαράδες. Η εποχή του ψαρέματος ξεκινούσε την 1η Απριλίου, ωστόσο παρά τις δεδομένες ικανότητες τους, ήταν δύσκολο να έχουν καλές «ψαριές» στη συγκεκριμένη περίοδο του χρόνου, οπότε έλεγαν ψέματα σχετικά με το πόσα ψάρια είχαν πιάσει. Και κάπως έτσι η συνήθεια τους, έγινε κανονικό έθιμο! Η δεύτερη εκδοχή, η οποία θεωρείται και η πιο αποδεκτή ιστορικά, μας ταξιδεύει στη Γαλλία του 16ου αιώνα. Αρχικά, μέχρι το 1564 η πρωτοχρονιά των Γάλλων ήταν η 1η Απριλίου! Εκείνη τη χρονιά ο Βασιλιάς Κάρολος αποφάσισε να μεταφέρει την πρωτοχρονιά στην ημερομηνία που όλοι γνωρίζουμε (1η Ιανουαρίου). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα αρκετοί πολίτες να αρνούνται να το αποδεχτούν. Οι πιο αντιδραστικοί από αυτούς συνέχισαν να γιορτάζουν την πρωτοχρονιά… πρωταπριλιάτικα! Παράλληλα, το «αντίπαλο» στρατόπεδο για να τους κοροϊδέψει, τους έστελνε πρωτοχρονιάτικα δώρα κάθε 1η Απριλίου. Και κάπως έτσι τα συγκεκριμένα πειράγματα και οι αντίστοιχες φάρσες, μετατράπηκαν με την πάροδο των ετών σε διαχρονικό έθιμο.

Στην Ελλάδα με τον δικό του τρόπο

Κάπως έτσι το έθιμο της Πρωταπριλιάς έφτασε και στην Ελλάδα, όπου προφανώς προσαρμόστηκε στα δικά μας δεδομένα. Η βασική ιδέα όμως παρέμεινε η ίδια: Αθώα ψέματα με σκοπό να «ξεγελάσουμε» το υποψήφιο «θύμα» μας. Μάλιστα σε κάποιες περιοχές έχει επικρατήσει η άποψη ότι όποιος καταφέρει να ξεγελάσει κάποιον, θα έχει την τύχη μαζί του για το υπόλοιπο της χρονιάς, ενώ αντίθετα το «θύμα» θα συνοδεύεται από αντίστοιχη «γρουσουζιά». Τέλος, σύμφωνα με λαογράφους, τα ψέματα έχουν αποτροπαϊκό χαρακτήρα, ξορκίζουν δηλαδή το κακό και τις βλαπτικές δυνάμεις, ενώ σε άλλες περιοχές πιστεύουν ότι το βρόχινο νερό που πέφτει κάθε 1η Απριλίου έχει θεραπευτικές ιδιότητες. Σε κάθε περίπτωση, το έθιμο της πρωταπριλιάς έχει την τιμητική του στη χώρα μας και μάλιστα με ιδιαίτερα ευφάνταστους τρόπους. Το νου σου λοιπόν σήμερα!