Προστάτευσε το PC σου από την υπερθέρμανση με απλά βήματα!

Στα PCs (desktops και laptops), όπως και σε κάθε ηλεκτρονική συσκευή, ένα μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας που τροφοδοτεί τα κυκλώματα μετατρέπεται σε θερμότητα.  Η θερμότητα αυτή δεν επηρεάζει απλά την ομαλή λειτουργία ενός υπολογιστικού συστήματος αλλά και τον κύκλο ζωής του, καθώς η υπερθέρμανση οδηγεί τα υποσυστήματά του σε έναν αργό και σιωπηλό «θάνατο» - κυρίως σε μία χώρα όπως η Ελλάδα, όπου οι περιβαλλοντικές θερμοκρασίες διατηρούνται σε σχετικά υψηλά επίπεδα, ειδικά κατά την καλοκαιρινή περίοδο. Τι μπορείς να κάνεις, προκειμένου να εμποδίσεις αυτή την υπερθέρμανση και να διατηρήσεις τη θερμοκρασία ενός υπολογιστή σε χαμηλά επίπεδα, εύκολα και ανέξοδα; Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά.

Η καθαριότητα είναι η μισή αρχοντιά

Για να λειτουργήσει σωστά ένας υπολογιστής χρειάζεται ψύξη, άρα και μια σταθερή ροή αέρα (airflow) στο εσωτερικό του, ώστε να απομακρύνεται ο ζεστός αέρας και να αντικαθίσταται από ψυχρότερο. Η υπερβολική συγκέντρωση σκόνης, το μπλοκάρισμα των οπών εξαερισμού και η λανθασμένη τοποθέτηση του συστήματος σε σημεία που δεν αερίζεται επαρκώς είναι ολέθρια σφάλματα τα οποία μπορεί να οδηγήσουν σε κολλήματα και μπλε οθόνες (BSODs), ακόμα και σε κατάρρευση του υπολογιστή. Θυμήσου ότι πρέπει:

• Να ελέγχεις τακτικά το κουτί και απομακρύνεις την περιβαλλοντική σκόνη, χρησιμοποιώντας σπρέι πεπιεσμένου αέρα ή ειδικά σκουπάκια, καθαρίζοντας προσεκτικά τα φίλτρα και τα υποσυστήματά του.
• Να τσεκάρεις ότι η ψήκτρα του επεξεργαστή είναι καθαρή από σκόνες και υπολείμματα (όπως πχ. χνούδια).
• Να ελέγχεις ότι οι ανεμιστήρες του συστήματος περιστρέφονται κανονικά και δημιουργούν ροή (από έξω προς τα μέσα και αντίστροφα), προκειμένου να μην παγιδεύεται ο θερμός αέρας στο εσωτερικό του κουτιού.

Από «θέση» ισχύος

Φρόντισε το PC σου να αερίζεται επαρκώς και η ροή ψυχρού αέρα να μην επηρεάζεται από τρίτους παράγοντες (πχ. μην το τοποθετήσεις δίπλα από κάποια πηγή θερμότητας). Εν ολίγοις, απέφυγε την τοποθέτηση του σε σημεία που μπλοκάρουν τις διόδους του αέρα (πχ. μέσα σε έπιπλα ή κλειστές γωνίες). Τα δε φορητά συστήματα - συνήθως - έχουν τις εισόδους αέρα στο κάτω μέρος και τις εξόδους στα πλάγια, άρα η τοποθέτηση τους σε μαλακές επιφάνειες (πχ. κουβέρτες ή μαξιλάρια) έχει αρνητικά αποτελέσματα για την ψύξη τους. Πρέπει να τοποθετούνται σε λείες επιφάνειες και καλό θα ήταν να συνδυάζονται με βάσεις ενεργητικής ψύξης (με ανεμιστήρες), οι οποίες βοηθούν στη διατήρηση των χαμηλών θερμοκρασιών.

Αναβάθμιση των συστημάτων ψύξης

Tα Desktop PCs αποτελούνται από διάφορα υποσυστήματα, η θερμική συμπεριφορά των οποίων ποικίλει ανάλογα με το ρόλο που έχουν στο σύστημα. Και ενώ πολλά από αυτά αναβαθμίζονται στην πορεία (GPUs, HDDs, SSDs) - προκειμένου να διατηρηθεί η απόδοση σε ικανοποιητικά επίπεδα - οι χρήστες συνήθως «ξεχνούν» να αναβαθμίσουν και τα συστήματα ψύξης. Καλό λοιπόν θα ήταν:

• Αν παρατηρείς υψηλές θερμοκρασίας λειτουργίας στην CPU να πάρεις ένα αποτελεσματικότερο cooler (με μεγαλύτερη ψύκτρα και airflow), ανανεώνοντας και τη θερμοαγώγιμη πάστα.
• Αν σκοπεύεις να υπερχρονίσεις την CPU να επενδύσεις στην αγορά ενός συστήματος υδρόψυξης, το οποίο μπορεί να απορροφήσει μεγαλύτερο θερμικό φορτίο και η απόκτηση/τοποθέτηση του είναι πλέον αρκετά εύκολη.
• Να τοποθετήσεις περισσότερους και όσο το δυνατόν πιο αθόρυβους ανεμιστήρες στα τοιχώματα του κουτιού.

Παν μέτρον άριστον

Μην ζορίζεις τον υπολογιστή σου (πόσο μάλλον αν πρόκειται για φορητό σύστημα) για παρατεταμένες χρονικές περιόδους, ειδικά αν δεν έχεις λάβει κατάλληλα μέτρα για την επαρκέστατη ψύξη του. Το απαιτητικό gaming, η κωδικοποίηση ταινιών (video encoding), η επεξεργασία βίντεο υψηλής ανάλυσης (FHD/4K editing), η δημιουργία 3D γραφικών (animation/3D modelling) αλλά και το cryptocoin mining (βλ. Bitcoin) αναγκάζουν CPU & GPU να δουλεύουν συνεχώς στο 100% της ισχύος τους, με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται υψηλές θερμοκρασίες, ενώ μεγάλο στρες δέχεται και το τροφοδοτικό (PSU), από το οποίο περνάνε συνεχώς υψηλά φορτία. Ειδικότερα τα laptops (με ελάχιστες εξαιρέσεις) διαθέτουν πολύ περιορισμένο χώρο για τα συστήματα ψύξης και ως εκ τούτου ζεσταίνονται ευκολότερα και σε σύντομα χρονικό διάστημα, οπότε μην περιμένεις να πάθεις εγκαύματα 1ου βαθμού για να θέσεις το δικό σου εκτός λειτουργίας. Keep in mind: θερμότητα σκοτώνει τα ηλεκτρονικά κυκλώματα!

Προσέχουμε… για να έχουμε!

Αν ο υπολογιστής σου έχει συναρμολογηθεί από εξειδικευμένους τεχνικούς, τότε είναι σίγουρο ότι η τοποθέτηση των συστημάτων ψύξης και η διευθέτηση των καλωδίων έχει γίνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο (ανάλογα με τις απαιτήσεις του εκάστοτε συστήματος). Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι εσύ, ως χρήστης, δεν έχεις καμία απολύτως ευθύνη για την ορθή λειτουργία του συστήματος. Καλό λοιπόν θα ήταν να έχεις μία ολοκληρωμένη και up-to-date εικόνα, χρησιμοποιώντας είτε το συνοδευτικό λογισμικό των κατασκευαστών (MSI Afterburner, GIGABYTE System Information Viewer κα.) είτε εφαρμογές τρίτων, όπως τα γνωστά CoreTemp, HWMonitor, Open Hardware Monitor, AIDA64 κα. με τα οποία μπορείς να παρακολουθείς τις θερμοκρασίες σε πραγματικό χρόνο αλλά και να ρυθμίζεις τους ανεμιστήρες που βρίσκονται συνδεδεμένοι στη μητρική.